ฌาน ๔ คือ ๑ ปฐมฌาน มีองค์ ๕ ๒ ทุติยฌาน มี

ฌาน ๔ คือ ๑ ปฐมฌาน มีองค์ ๕ ๒ ทุติยฌาน มี ฌาน คำสืบทอด แก้ไข · → เขมร: ឈាន · → ลาว: ຊານ · → พม่า: ဈာန် · → คำเมือง: ᨫᩣ᩠ᨶ · → ไทใหญ่: သၢၼ်ႇ · → ไทย: ฌาน ฌาน ฌานจึงต้องปฏิบัติตามกฎมูลฐานเบื้องต้นคือการเข้าฌาน การเลื่อนชั้นฌานโดยวิธีการติดตามลมและการนับลมให้จิตสงบในระดับอุปจารสมาธิ จนเกิด มีสัมปชัญญะ มีสติ จนจิต

ฌาน - ฌาน ก็คือ สมาธิในระดับสูงแน่นหนามั่นคงที่สุด ที่เรียกว่า อัปปนาสมาธิ - ฌาน มี 8 ระดับ คือ รูปฌาน 4 และ อรูปฌาน 4 (แต่ถ้า ญาณ ก็คือปัญญาในระดับสูงสุด ซึ่งมีหลายๆชื่อ อาจจะ

ฌาน อารีย์กุล ฌาน 4 ฌาน คือ ภาวะที่จิตสงบประณีต เป็นสมาธิแน่วแน่ เหนือกว่าสมาธิธรรมดา เมื่อพระภิกษุกระทำจิตให้สงบสงัด เป็นสมาธิละเอียดอ่อน ก็จะเข้าฌานระดับต่างๆ ไปตามลำดับๆ ดังที่พระสัมมา องค์ฌาน 5 การที่กิเลสเหล่านั้นสงบลงไปได้ ไม่แสดงผลออกมา ก็เพราะสมาธิที่เกิดขึ้นนั้นย่อมมีองค์ธรรม ปรากฏ